Miskraam
Helaas is niet elke zwangerschap het begin van iets moois. Soms gaat het mis. De eerste 16 weken zijn het belangrijkste voor de aanleg van je baby. In die periode kan er iets misgaan in de ontwikkeling van je kindje, met een miskraam als gevolg. Het lichaam zorgt er dan voor dat een vruchtje met weinig levenskansen, zich niet verder ontwikkelt. Een nare ervaring, waar je veel verdriet van hebt. Natuurlijk zijn we er in deze situatie voor je. Ook bij bloedverlies of pijn in je buik vóór je eerste controle.
Je kunt ons altijd bellen voor een afspraak. Om je alvast te informeren geven we hieronder antwoord op veel gestelde vragen over een miskraam of over onzekerheid over je zwangerschap.
Er zijn ook een aantal informatieve folders te downloaden op onze website.
Als er bloedverlies optreedt in de eerste maanden van de zwangerschap is er in de helft van de gevallen sprake van een miskraam. Bloedverlies – en ook buikkrampen – betekenen dus niet altijd dat je een miskraam hebt. Je kunt bijvoorbeeld bloed verliezen na een vrijpartij, omdat je baarmoedermond wat sneller bloedt als je zwanger bent. En pijn in je onderbuik kan komen door een flinke blaasontsteking, die soms gepaard gaat met wat bloed in je plas. Ook kun je een beetje bloeden van het bevruchte eitje dat zich in de baarmoederwand nestelt. Dit noemen we een innestelingsbloeding.
Een miskraam komt vaak voor en is een natuurlijk verschijnsel. De oorzaak van een miskraam is bijna altijd een afwijking in de chromosomen die toevallig is ontstaan bij de bevruchting van de eicel. Dit leidt tot een stoornis in de aanleg van de zwangerschap, waardoor de zwangerschap niet verder kan groeien en wordt afgestoten. De afwijking is zelden erfelijk.
Er zijn verschillende vormen van miskramen, meestal afhankelijk van het stadium van de zwangerschap waarin de miskraam is opgetreden of afhankelijk van het verloop van de miskraam. Bij een zeer vroege miskraam is al vroeg in de zwangerschap de groei gestopt en is er geen embryo ontwikkeld. Op de (inwendige) echo is dan alleen een vruchtzak zichtbaar.
Bij een iets latere miskraam is de groei verder gekomen en een embryo zichtbaar door middel van een inwendige echo. Het embryo heeft echter geen hartactie en is meestal kleiner dan de zwangerschapsduur aangeeft. Gaat de baarmoeder het zwangerschapsweefsel uitdrijven en opent de baarmoedermond zich, dan ontstaat krampende pijn en bloedverlies. De kans dat de zwangerschap eindigt, is dan zeer groot. Is het zwangerschapsweefsel volledig uit de baarmoeder gedreven dan verdwijnt de pijn en het bloedverlies en sluit de baarmoedermond zich weer.
Bij tenminste één op de tien zwangerschappen treedt een miskraam op. In Nederland krijgen jaarlijks 20.000 vrouwen een miskraam. De kans op een miskraam neemt toe naarmate je ouder bent. Voor vrouwen onder de vijfendertig jaar is de kans op een miskraam bij een zwangerschap ongeveer 1 op 10. Tussen de vijfendertig en veertig jaar eindigt 1 op de 5 tot 6 zwangerschappen in een miskraam.
Een miskraam is niet te voorkomen of tegen te houden. Niet met medicijnen en ook niet met bedrust. Een miskraam wordt niet door lichamelijke inspanning veroorzaakt, zoals door rennen, vrijen, vallen, fietsen, paard- of motorrijden. Er is dus geen reden om je ergens schuldig over te voelen.
Als blijkt dat je een miskraam hebt, zijn er 3 mogelijkheden:
- Afwachten: natuurlijke manier
- Behandeling met medicijnen in het ziekenhuis
- Ingreep in ziekenhuis (curettage)
Je verloskundige zal de verschillende mogelijkheden, en wat deze voor jou betekenen met je bespreken.
Spontaan verloop
Een spontane miskraam geeft een meer natuurlijk verloop. Het verdriet kan thuis beleefd worden en eventuele complicaties van een curettage worden vermeden.
Afwachten heeft ook nadelen: je gaat een onzekere periode tegemoet en je weet niet wanneer de miskraam gaat plaatsvinden. Dit kan psychisch en emotioneel belastend zijn.
Curettage
Een curettage is een dagbehandeling, waarbij de baarmoederholte wordt schoongemaakt met een zuigbuisje of lepeltje (curette) die via de schede wordt ingebracht. Je kunt na de ingreep niet zelf naar huis rijden, dus is het raadzaam om vervoer te regelen. Als je last hebt van pijnlijke buikkrampen dan kun je pijnstillers innemen. De eerste tien tot veertien dagen na de ingreep kun je nog wat bloedverlies hebben. Het voordeel van een curettage is dat je minder onzekerheid en verstoring van het normale leven hebt dan bij natuurlijk afwachten. Het nadeel is dat het een medische ingreep betreft met risico op complicaties.
Medicinale behandeling
Met een medicinale behandeling met Misoprostol zal de miskraam meestal binnen 1 tot 2 dagen op gang komen. Na de miskraam wordt met de echo gekeken of het vruchtje in zijn geheel verdwenen is. Het kan daarna nog wel enkele dagen duren voor het bloedverlies stopt. Bij sommige vrouwen heeft Misoprostol geen of onvoldoende effect en zal alsnog een curettage verricht moeten worden.
Vaginaal bloedverlies en lichte menstruatieachtige pijn kunnen het eerste teken van een miskraam zijn. Zwangerschapsverschijnselen zoals gespannen borsten en ochtendmisselijkheid nemen soms af vlak voor een miskraam. Wanneer het zwangerschapsweefsel wordt uitgedreven door samentrekkingen van de baarmoeder krijg je weeën achtige pijn en helderrood bloedverlies. Soms verlies je grote stukken bloed of stolsels. Dit mag niet te lang duren.
De pijn en het bloedverlies nemen geleidelijk toe bij een miskraam. Ze nemen weer af als de baarmoeder leeg is. Tijdens de miskraam kun je paracetamol gebruiken tegen de pijn. Is de pijn of het bloedverlies te hevig of houdt het te lang aan, neem dan contact op met de verloskundige of arts.
Het is verstandig om in de volgende situaties de arts of verloskundige te waarschuwen:
- Bij hevig en langdurig bloedverlies (meer dan bij een menstruatie). Zeker bij klachten van sterretjes zien of flauwvallen moet je medische hulp inroepen.
- Bij aanhoudende klachten, zoals krampen, pijn of hevig bloedverlies dat blijft aanhouden. Dit kan wijzen op een incomplete miskraam. Er is dan nog een rest van de zwangerschap in de baarmoeder aanwezig. Een (nieuwe) curettage kan dan nodig zijn.
- Bij koorts, duizeligheid, transpireren en schouderpijn.
- Bij een temperatuur van 38º C of hoger. Dit kan wijzen op een ontsteking in de baarmoeder, die eventueel behandeld moet worden met antibiotica.
Als het bloedverlies toeneemt of je krijgt menstruatieachtige pijn, zorg dan dat er iemand in de buurt is bij wie je jezelf veilig voelt. Als het bloedverlies of de kramen (tijdelijk) hevig zijn, kan de steun van een vertrouwd iemand belangrijk zijn. Bij menstruatie- of weeënachtige pijn kun je een pijnstiller nemen, bij voorkeur paracetamol. Mocht je weefsel verliezen, dan hoef je dit niet te bewaren. Verder onderzoek van het weefsel is niet zinvol.
Als je een Rhesus negatieve bloedgroep hebt, en de miskraam vond plaats na de 10e week in de zwangerschap, is het van belang dat je een injectie krijgt met anti-D-immunoglobuline (liefst binnen 48 uur na het verliezen van de vrucht, maar binnen 2 weken is ook nog zinvol). Dit voorkomt dat je lichaam antistoffen aanmaakt die bij een volgende zwangerschap bloedarmoede bij je baby kan veroorzaken.
Na een miskraam kun je een moeilijke tijd hebben. Verdriet, schuldgevoelens, ongeloof, boosheid en een gevoel van leegte zijn veel voorkomende emoties. Het is moeilijk aan te geven hoeveel tijd hiervoor nodig is. Schuldgevoelens zijn bijna nooit terecht. Het is verstandig om te praten over je gevoelens met je partner, familie, vrienden of arts. Een volgende zwangerschap verloopt in de meeste gevallen goed, ook bij vrouwen die meer dan één miskraam hebben doorgemaakt.
Heb je meer nodig om met je miskraam of abortus om te gaan en zoek je een gespecialiseerde coach in de buurt? Bespreek het met ons, we kunnen je verwijzen naar zorgverleners in de regio.
Het lichamelijk herstel na een spontane miskraam of een curettage is meestal vlot. Gedurende één tot zes weken kun je wat bloedverlies en bruinige afscheiding hebben. Het is verstandig te wachten met vrijen tot het bloedverlies voorbij is. Het zwanger worden wordt door een miskraam niet bemoeilijkt en medisch is het niet nodig te wachten met opnieuw proberen zwanger te raken. De volgende menstruatie treedt na ongeveer vier tot zes weken op.